We raken bijna gewend aan jaarlijks terugkerende onderzoeken en persberichten met titels als: “De verschillen in bouwleges zijn te groot en niet uit te leggen. Overheid doe er iets aan!”.
Deze berichten verschenen 20 jaar geleden ook over milieuleges. Bedrijven betaalden toen een bedrag voor een milieuvergunning aan de gemeente of provincie. Er zaten echter tussen gemeenten en -vooral- tussen gemeente en provincie enorme verschillen.
Heikele discussies
Het waren heikele discussies over het uiteindelijke bedrag, de grondslag van de leges en de kostentoerekening. Overheden en bedrijfsverenigingen kruisten jarenlang de degens over het beladen thema ‘milieuleges’.
Mijn collega’s en ik konden ons destijds uitleven op verschillenanalyses, legessystemen en het uitpluizen van de kostentoerekening. Tot 9 september 1998, toen werd het besluit gepubliceerd voor het afschaffen van de milieuleges.
Ik mocht met mijn collega Ronald van den Boom (tegenwoordig ook werkzaam bij Arena Consulting) een landelijk onderzoek uitvoeren naar de complete wereld van en achter de milieuleges. Met als resultaat dat het Rijk een jaarlijkse bijdrage van 32 miljoen gulden in het Gemeente- en Provinciefonds stortte en een streep zette door het heffen van milieuleges.
Milieuleges komen terug
Met alle veranderingen die de Omgevingswet ons gaat brengen krijgen provincies en gemeenten de mogelijkheid om leges te heffen. Om precies te zijn op de milieubelastende activiteit in een aanvraag omgevingsvergunning.
Door de komst van de Omgevingswet is er sprake van een integrale omgevingsvergunning waarbij op alle onderdelen van de vergunning leges kunnen worden geheven. En dan komen we in een speelveld dat provincies en gemeenten kunnen kiezen óf ze leges heffen voor de milieu-activiteit, welke grondslag ze hanteren en hoe ze kosten toerekenen. Vooral het vinden van een rechtvaardige grondslag om het legesbedrag op te baseren is een lastige puzzel.
Jaren ’90 herleven
Bij de leges voor de activiteit bouwen is dit vaak een -gestaffeld- percentage van de bouwsom. Bij de activiteit milieu is het zoeken. Wat is een grondslag die bruikbaar is voor bijvoorbeeld een agrarisch bedrijf, een chemische fabriek en een afvalverwerker?
Het lijkt erop dat de tijden van de jaren ‘90 gaan herleven. Of gaan provincies en gemeenten gezamenlijk optrekken en komt er een heldere en uitlegbare systematiek die de bedrijfsoppositie doet verstommen? En vormen milieuleges een inkomstenbron voor provincie en gemeente of sluizen zij de opbrengsten door naar de omgevingsdiensten die het werk immers doen?
Wij dragen graag onze kennis over uit de tijd van de milieuleges en onze recente kennis over legesheffing van de omgevingsvergunning. Meer informatie: heuvel@arenaconsulting.nl of 06-52002510.
Bron: Pixabay
