Nieuwe subsidieregeling gedumpt drugsafval compenseert slachtoffers

De minister van Justitie en Veiligheid presenteert de ‘Subsidieregeling gedumpt drugsafval’. Jaarlijks worden zo’n 200-300 grondeigenaren geconfronteerd met op hun terrein gedumpt drugsafval, een cocktail van zuren die zijn gebruikt bij de productie van synthetische drugs.

De etsende werking van het afval kan bij inademen of huidcontact serieuze gezondheidsschade met zich meebrengen. Reden dat het drugsafval door gespecialiseerde bedrijven moet worden verwijderd en vernietigd. Soms gaat het om (enkele) nog in takt zijnde vaten en is het acute risico beperkt. Maar regelmatig lekken ze of is het afval geloosd en zijn de vaten weer meegenomen om de opsporing lastiger te maken. In dat geval is er niet alleen een gezondheidsrisico maar is waarschijnlijk ook de (water)bodem verontreinigd en moet deze worden gesaneerd. De kosten voor het afvoeren en verwerken van het drugsafval en het saneren van de bodem komen voor rekening van de grondeigenaar. Die kunnen oplopen van een paar honderd euro in het gunstigste geval tot tienduizenden euro’s bij een ernstige bodemverontreiniging.

Subsidieregeling gedumpt drugsafval

In de periode 2015-2018 heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat tijdelijk € 1 mln per jaar beschikbaar gesteld om gedupeerden deels te compenseren, dat wil zeggen 50% van de gemaakte kosten te vergoeden. De regeling daarvoor werd uitgevoerd door de provincies. Er was een brede wens bij gemeenten, provincies en de Tweede Kamer dat het Rijk ook na het aflopen van deze tijdelijke regeling, structureel zorg zou dragen voor het compenseren van gedupeerden. Temeer omdat het aantal dumpingen de afgelopen jaren verder is toegenomen en de gevolgen van drugscriminaliteit niet kunnen worden afgedaan als lokale aangelegenheid. Daarop heeft de minister van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer toegezegd structureel, in elk geval tot en met 2024,  jaarlijks tot € 1 mln op de begroting vrij te maken voor compensatie. Dit met de aantekening dat particulieren (burgers, bedrijven, instellingen) nu voor 100% worden gecompenseerd. Gemeenten krijgen nog steeds 50% vergoed.

De provincies hebben aangeboden de inzet van deze middelen, evenals bij de tijdelijke regeling, te organiseren. Onder coördinatie van Arena Consulting is de afgelopen maanden gewerkt aan een geharmoniseerde regeling die alle provincies openstellen en aan de inrichting van een organisatie die de regeling(en) centraal in mandaat uitvoert. Dit gebeurt in 2020 tijdelijk door de provincie Noord-Brabant* en per 2021 door BIJ12, de interprovinciale uitvoeringsorganisatie voor het landelijk gebied. De regelingen worden met ingang van juni en in enkele gevallen per juli 2020 opengesteld. Gedupeerden kunnen met terugwerkende kracht ook een beroep op de regeling doen voor subsidiering van verwijderingskosten die zijn gemaakt in 2019 en 2020.

*De provincie Gelderland had begin 2020 al een eigen regeling open staan en voert deze in 2020 nog zelf uit.