Op 20 juni 2024 stelde het “Bestuurlijk overleg IBP versterking VTH” de rapportage Financieringssystematiek omgevingsdiensten vast. De rapportage bevat een voorkeursmodel voor de financiering van de omgevingsdiensten.
De wijze van financiering is nu per omgevingsdienst verschillend. De (her)inrichting van de financiering past binnen de verbeteracties die door de commissie Van Aartsen in de rapportage ‘Om de Leefomgeving’ zijn opgenomen. De verwachting is dat omgevingsdiensten met (onderdelen van) de systematiek aan de slag gaan. Bij veel diensten zijn onderdelen van de systematiek al naar tevredenheid in gebruik. Daar zijn de stappen minder groot. Bij enkele omgevingsdiensten hebben de stappen meer impact.
Wat levert de quickscan op?
Met de quickscan financiering omgevingsdiensten geeft een omgevingsdienst opvolging aan een van de belangrijke resultaten uit het IBP programma Versterking VTH. De quickscan vertaalt de landelijke systematiek voor financiering naar de regionale situatie, waardoor de keuzen op maat zijn en de vervolgstappen duidelijk worden.
De quickscan geeft de regio (omgevingsdienst en deelnemers) inzicht in:
- de opbrengsten (meerwaarde) van de systematiek: inzicht in wat de systematiek voor de regio oplevert.
- de keuzemogelijkheden en de consequenties van deze keuzen, zodat een goed besluit kan worden genomen over het al dan niet implementeren van onderdelen van de systematiek.
- de opgaven van de regio om de voorgestelde financieringssystematiek te implementeren.
De quickscan helpt de regio bij de discussies over de financiering van de VTH-taakuitvoering door de omgevingsdienst.
Inhoud van de quickscan
De quickscan is een eenvoudige manier om het landelijke voorkeursmodel te spiegelen aan de huidige situatie van financiering van de omgevingsdienst.
De uitkomsten worden gebruikt voor overleggen binnen de directie/het management van de omgevingsdienst (interne consultatie) en overleggen met deelnemers (externe consultatie). Op basis van deze consultatie kan de implementatiestrategie bepaald worden, waarin de keuzen zijn opgenomen en onderbouwd, de consequenties in beeld zijn gebracht én de aanpak voor de implementatie wordt beschreven.
In de quickscan wordt op alle aspecten uit de rapportage Financieringssystematiek omgevingsdiensten ingegaan. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in de financiering van de basistaken, plustaken, projecten en bedrijfsvoering. Onderscheid wordt gemaakt in (1) de stappen die al op korte termijn kunnen worden gezet en (2) de stappen waarvoor gewacht moet worden op de afspraken en producten op stelselniveau.
Voor wie is de quickscan?
De quickscan is voor regio’s (omgevingsdiensten en haar deelnemers) die objectief inzicht willen hebben in de opbrengsten (meerwaarde), keuzemogelijkheden en consequenties van het landelijke voorkeursmodel voor financiering ten opzichte van de huidige situatie.
De uitkomst van de quickscan wordt gerapporteerd aan het hoofd bedrijfsvoering/controller van de omgevingsdienst. Hij/zij kan deze gebruiken om het gesprek te voeren met MT/Directie en opdrachtgeversoverleg/DB/AB over de toekomstige wijze van financiering van de dienst.
Werkwijze quickscan
De quickscan wordt uitgevoerd door ervaren adviseurs die ook de rapportage Financieringssystematiek omgevingsdiensten hebben opgesteld. In een periode van ongeveer 3 weken vinden de volgende werkzaamheden plaats:
- Gesprek(ken) met hoofd bedrijfsvoering/controller en indien wenselijk met voorzitter/afvaardiging ambtelijk opdrachtgeversoverleg.
- Documentanalyse van Gemeenschappelijke regeling, financiële regelingen, Dienstverleningsovereenkomst, U&H strategie (VTH-beleid), PDC, begroting en jaarrekening.
- Uitwerking van concept rapportage quickscan en bespreking hiervan met hoofd bedrijfsvoering/controller.
- Definitieve uitwerking van rapportage quickscan.
Op verzoek kan ondersteuning bij de consultatie met directie/MT en deelnemers, besluitvorming, opstellen van de implementatiestrategie en de implementatie plaatsvinden.
Uitvoering van de quickscan vindt plaats door een team bestaande uit John Rayer, Marc van den Heuvel, Evert Bovens en Paul Huigens.
Relatie met ‘Handreiking regionale beleidscyclus’
Binnen het IBP versterking VTH is ook de Handreiking regionale beleidscyclus opgeleverd. Er is een directe relatie met de financieringssystematiek. De financiering van de omgevingsdiensten dient immers gebaseerd te zijn op de opgaven in de regio. Het uitvoeringsniveau (intensiteit, diepgang en frequentie van de taakuitvoering) van de opgaven in de regio is beschreven in de U&H-strategie. In de quickscan wordt ook gekeken of de U&H-strategie voldoende kader bevat om de financiering te laten aansluiten op de regionale opgaven.
Kosten voor de quickscan
De quickscan kunnen we aan een omgevingsdienst aanbieden voor € 5.950,- excl. BTW. Stuur een email naar rayer@arenaconsulting.nl voor meer informatie.
De adviseurs van Arena Consulting en Buiten Organisatieadvies hebben, gevoed door de IBP-werkgroep Financiering, de rapportage ‘Financieringssystematiek omgevingsdiensten’ opgesteld. De volledige rapportage en een samenvatting vind je op de website van het IBP programma Versterking VTH.
Het voorkeursmodel voor financiering van omgevingsdiensten
Het voorkeursmodel leidt tot stabiele en toekomstgerichte financiering én zorgt voor een directe koppeling tussen de financiering en het takenpakket van de omgevingsdienst. Hiermee kunnen omgevingsdiensten professioneel en onafhankelijk hun VTH-taken uitvoeren: voor een schone, gezonde en veilige omgeving!
Het model gaat over het begroten, plannen/programmeren, sturen en afrekenen van de taken die door de gemeenten en provincie bij de omgevingsdienst zijn belegd. Om de systematiek te implementeren, zijn diverse inspanningen op stelselniveau nodig. Daarnaast moet ieder van de omgevingsdiensten zelf aan de slag. Vooruitlopend op de oplevering van de stelselproducten, kan de impact voor de dienst en haar eigenaren/opdrachtgevers in beeld worden gebracht. Daarbij zijn in de systematiek keuzemogelijkheden opgenomen, om optimaal aan te sluiten bij bestuurlijke ambities en inrichtingskeuzen van de dienst.
Meer informatie over de quickscan?
Of neem direct contact op met een van de adviseurs
John Rayer – Arena Consulting
Adviseur
Evert Bovens – Buiten organisatieadvies
Adviseur