Weerbaarheidsscan ondermijning

In het veiligheidsbeleid van gemeenten komt steeds meer aandacht voor het versterken van de weerbaarheid van burgers en ondernemers tegen ondermijnende criminaliteit. Ook medewerkers van een gemeente kunnen in aanraking komen met criminelen. Of zelf het doelwit zijn. Bijvoorbeeld voor het verkrijgen van een vergunning, voor toegang tot persoonsgegevens of vertrouwelijke informatie, voor het zich toe-eigenen van publieke middelen om ‘een oogje dicht te knijpen’.

Focus en reikwijdte scan

Om (snel) zicht te krijgen op eventuele kwetsbaarheden in de organisatie en (aanvullende) maatregelen die kunnen worden genomen om die kwetsbaarheid te verkleinen, hebben Arena Consulting en Pro Facto een weerbaarheidsscan ontwikkeld. Deze is inmiddels beproefd en ingezet bij een dertigtal gemeenten en twee provincies. De weerbaarheidsscan brengt eventuele kwetsbaarheden in beeld op de volgende aandachtsgebieden:

Belangrijk verschil met andere scans is dat met deze scan de gehele organisatie tegen het licht wordt gehouden. Dit vanuit het uitgangspunt dat de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit en daarmee ook de eigen weerbaarheid, een integrale verantwoordelijkheid is van de hele organisatie.

De scan is gericht op de ambtelijke organisatie. Er is ook een mogelijkheid voor een aanvullende en beknopte bestuurlijke scan van het college en/of de gemeenteraad.

Aanpak

De scan wordt uitgevoerd aan de hand van een algemene vragenlijst op organisatieniveau, een analyse van documenten, een digitale vragenlijst die onder álle medewerkers wordt uitgezet en gemiddeld 10-15 verdiepende (groeps)gesprekken. De rapportage schetst de bevinding op elke van de vijf aandachtsgebieden. Bij de organisatorische borging wordt daarbij ook naar de specifieke beleidsvelden (zoals sociaal domein, publiekszaken, VTH, RO, beheer en onderhoud etc.) en ondersteunende functies (P&O, inkoop, concern control/intern toezicht, ICT, OOV etc.) gekeken. Op basis van de bevindingen worden aanbevelingen gedaan, onderscheiden naar ‘de basis op orde brengen’ en ‘specifieke aandachtspunten’ of verdergaande versterking

Resultaat

De scan biedt de handvatten om in elk geval de basis voor een weerbare organisatie op orde te brengen. Dit met een focus op risicobewustzijn, de gemeentelijke informatiepositie en de verankering van rollen maatregelen in de bestaande organisatie en processen. Daarnaast levert de scan een ‘reparatielijst’ van meer specifieke aandachtspunten op.