Een herindelingontwerp en -advies is een van de Fusie: Bouwstenen.
Het bevat minimaal de volgende punten:
- Situatiebeschrijving
- Motivering voornemen herindeling (nut, noodzaak, opties)
- Toetsing aan beleidskader gemeentelijke herindeling van BZK (draagvlak, bestuurkracht en duurzaamheid,samenhang, planologische behoefte)
- Financiële aspecten (resultaten onderzoek naar de financiële aspecten van de gemeenten en de gevolgen van een herindeling)
- Vervolgprocedure (organisatorisch en personele gevolgen, naamgeving, tijdstip verkiezingen)
Een recent voorbeeld van een herindelingontwerp is hier te vinden. Een herindelingadvies kan er als volgt uitzien.
Bij de afweging of en hoe op basis van herindelingadviezen wetgeving in voorbereiding wordt genomen wordt het herindelingadvies aan een zestal criteria worden getoetst. Deze criteria zijn in belangrijke mate richtinggevend, maar niet absoluut. Klik Media:Toetsingscriteria_Herindelingsadviezen.pdf voor de toetsingscriteria.
Soms hebben provincies een ‘eigen’ toetsingskader ontwikkeld. Zo ook de provincie Zuid-Holland in de discussienota Grensoverschrijdend samenwerken en samengaan (Media:Samenvatting_discussienota_’Grensoverschrijdend_samenwerken_en_samengaan’.pdf). De normen en criteria zijn hierbij afgeleid van bestuurskrachtonderzoeken. Dit toetsingskader bestaat uit enerzijds de verschillende rollen die de gemeentelijke organisatie vervult bij de uitvoering van opgaven en anderzijds uit 8 normen.
Gemeentelijke rollen
- Voor de gemeente als bestuur staat het democratisch functioneren, in de zin van de verbinding tussen lokaal bestuur en lokale samenleving, centraal. De betrokkenheid van burgers, de afstand tussen bestuur en burgers, en de toegankelijkheid en transparantie van het bestuur zijn belangrijke aandachtspunten.
- De gemeente als dienstverlener is aanbieder en producent van publieke goederen en diensten. Daarbij gaat het niet alleen om zaken als de uitgifte van paspoorten of vergunningverlening, maar ook om het produceren en uitvoeren van beleid. Beoordeeld wordt of de verschillende diensten tijdig, efficiënt en met voldoende kwaliteit geleverd worden.
- Bij de derde rol, de gemeente als participant in het openbaar bestuur, gaat het om het effectief functioneren in bestuurlijke netwerken en interactiepatronen. Beoordeeld wordt of de gemeente voldoende steun van andere overheden weet te verwerven voor het realiseren van haar eigen opgaven en een adequate bijdrage levert aan het realiseren van bovenlokale opgaven.
- De gemeente als organisatorische eenheid omvat het functioneren van de gemeente in ondersteunende activiteiten. Deze rol is intern gericht en ondersteunt het gemeentelijk optreden in de overige drie rollen.
Normenkader
- Interactiviteit: bereikbaarheid, zichtbaarheid en uitwisseling met betrokkenen.
- Betrouwbaarheid: het objectief, controleerbaar, openbaar, tijdig, integer en juridisch juist uitvoeren van opgaven.
- Consistentie: het eenduidig en integraal formuleren van beleid en het handelen daarnaar.
- Democratische legitimering: de betrokkenheid van de bestuursorganen bij beleidsvorming en het gemeentelijk handelen.
- Proactiviteit: de actieve, initiërende en stimulerende inzet.
- Slagvaardigheid: de resultaatgerichtheid, het draagvlak, de daadkracht en de inzet van middelen voor het realiseren van de opgaven.
- Transparantie: de visievorming, monitoring en informatievergaring.
- Zelfstandigheid: de inbreng en inzet in samenwerkingsverbanden.
